Uwarunkowania i przyczyny zmian językowych : zbiór studiów .- Warszawa, 1994
[Wyświetl]
Strony:
129-132
Języki:
pol
Abstrakt:
W artykule przedstawiono rozważania dotyczące kategorii trybu nieświadka w języku polskim, rosyjskim, bułgarskim i litewskim, która rozumiana jest jako abstrakcyjna kategoria semantyczna. Język polski (podobnie jak rosyjski) w przeciwieństwie do języka bułgarskiego charakteryzuje się niskim poziomem gramatykalizacji. Przykłady zdań pozwalają wskazać zasadniczą różnicę między polszczyzną i językiem rosyjskim z jednej strony, a litewskim i bułgarskim z drugiej, która polega na częstotliwości użycia: poszczególnych wykładników, wszelkich wykładników w ogóle oraz stopniu formalizacji takich wykładników. Różnice mogą wynikać z tego, że system bułgarski wykształcił się pod wpływem języka tureckiego. Przyczyny ograniczania użycia w języku litewskim form modus relativus można podzielić na językowe i pozajęzykowe; do pierwszych należą m.in. duże zróżnicowanie dialektalne, podobieństwa i różnice litewsko-rosyjskie, predyspozycje systemu litewskiego; do drugich – asymilacja kulturowa narodów zamieszkujących obszary Republiki Litewskiej, powszechna dwujęzyczność, powojenna emigracja inteligencji litewskiej. Zaobserwować można przewartościowanie abstrakcyjnej kategorii semantycznej, co związane jest z siłą znaczeń różną dla języków posiadających sformalizowane wykładniki tej kategorii i języki nieposiadające sformalizowanych wykładników. (PK)
