Serwis iSybislaw korzysta z plików cookie. Pozostając na tej stronie, wyrażasz zgodę na korzystanie z plików cookie. Akceptuję

iSybislaw

Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk

Użytkownik: Hasło:
Polski English Русский

Artykuł

[Do koszyka]

Tytuł: Slawizmy leksykalne w litewskiej gwarze wsi Szaltiniai
Autor/redaktor: Elena Grinaveckienė
Opublikowany w: Acta Baltico-Slavica [Wyświetl]
Numer czasopisma: 1994 22
Strony: 125-130
Języki: pol
Abstrakt: Autorka omawia uwarunkowania historyczne i socjolingwistyczne przejścia ludności litewskiej zamieszkującej wioskę Szaltiniai (parafia Dziewieniszki, rejon solecznicki) na gwarę białoruską oraz cechy litewskiej gwary pogranicznej tej wioski. Eksploracja dialektologiczna przeprowadzona w 1990 r. objęła 7 z 13 rodzin mieszkających we wsi, przy czym osoby te używają gwary litewskiej jako języka codziennego, rodzinnego, ale znają również gwarę białoruską i są w pełni dwujęzyczne. Odnotowano szereg dawniejszych zapożyczeń z gwary litewskiej do białoruskiej, stwierdzając, że aktualnie kierunek zapożyczania jest odwrotny, a gwara litewska zawiera równocześnie archaizmy litewskie i formacje hybrydalne, innowacje leksykalne, semantyczne oraz elementy adstratowe. Wśród zapisanych podczas eksploracji ponad 2500 gniazd słów litewskich około 26% stanowią zapożyczenia leksykalne, w tym 18,5% to białorutenizmy i inne slawizmy, zapożyczone za pośrednictwem gwary białoruskiej, a 7,5% to kalki semantyczne. Słownictwo obcego pochodzenia podzielono na sześć klas: slawizmy znane prawie we wszystkich gwarach litewskich, slawizmy takie same, jak we wschodniej Litwie, leksyka słowiańska nieznana na pozostałym obszarze Litwy, białorutenizmy pochodzenia litewskiego: wtórne zapożyczenia litewskie z białoruską semantyką i budową formalną oraz późne zapożyczenia, które zachowały prawie białoruską strukturę i akcentuację, kalki z języka białoruskiego (najmłodsze białorutenizmy). Ostatnia grupa jest najliczniejsza i według autorki obrazuje zanik badanej rdzennej gwary litewskiej. (Bi)
Hasła autorskie:
au. Grinaveckienė, Elena [Wyświetl]
Słowa kluczowe: białorutenizm, bilingwizm, gwara, język białoruski, język litewski, Kresy Północno-Wschodnie, slawizm, słownictwo, wpływ językowy
Tagi:
Klasyfikacja:
10.1. Wpływ języków słowiańskich na języki niesłowiańskie [Wyświetl]
9.3.6.2. Język białoruski. Słownictwo gwarowe [Wyświetl]