Studia z dialektologii polskiej i słowiańskiej .- Warszawa, 1992
[Show]
Pages:
155-162
Languages:
pol
Abstract:
W pracy autor podejmuje próbę prześledzenia zmian znaczeniowych prasłowiańskiego wyrazu žŕ̥ьca/žŕ̥ьсь. Wskazuje, że w już w Kodeksie Supraskim i materiale staroruskim leksem ten określał 'kapłana niechrześcijańskiego'. Następnie analizując materiały słownikowe z XVI i XVII w., wskazuje, że termin żerca/żerzec określał 'swata', 'dziewosłęba'. Rekonstruuje również pierwotne znaczenie leksemu prasłowiańskiego jako nomen agentis od czasownika o znaczeniu 'glorificare', czyli 'piewca pochwalny, gloryfikator'. Ukazuje mechanizm, który spowodował jego przesunięcie semantyczne w tekstach cyrylometodejskich w kierunku 'kapłana', jak też i obyczaje Słowian zachodnich, które przyczyniły się do nadania mu znaczenia 'swat'. Odkrywa też przyczynę zaniku tego wyrazu w fonetycznym podobieństwie do czasownika żreć. (MF)
