Miasek - dotychczas niezauważony wyraz XVI-wiecznej polszczyzny
Autor/redaktor:
Leszek Moszyński
Opublikowany w:
Symbolae slavisticae : dedykowane Pani Profesor Hannie Popowskiej-Taborskiej
.- Warszawa, 1996
[Wyświetl]
Strony:
219-227
Języki:
pol
Abstrakt:
Omawiany w artykule leksem poświadczony został w przekładzie Biblii Sz. Budnego w znaczeniu 'najmłodszy syn' oraz w rotach mazowieckich przy opisie palców ręki w znaczeniu 'mały'. Nie występuje jednak w słownikach języka polskiego dotyczących XVI w. W innych językach słowiańskich leksem posiada dwa znaczenia: 'najmłodszy syn' i/lub 'mały palec'. Analiza etymologiczna leksemu pozwala wnioskować, że prasłowiańszczyzna przejęła rdzenie praindoeuropejskie *mō-/*mē- 'duży' i *moi-/*mei- 'mały', które mogły łączyć się z przyrostkiem dźwięcznym (-z-) i bezdźwięcznym (-s-). W Słowiańszczyźnie powoli zanikło znaczenie 'duży', a derywaty rzeczownikowe wariantu bezdźwięcznego oznaczały 'maleństwo' i służyły do nazywania m.in. księżyca w nowiu. Leksem miasek 'najmłodszy syn' zachował się na Mazowszu jako nazwisko zdominowany przez wariant dźwięczny Miazek. (PK)
