Związki języka litewskiego z gwarami polskimi i rosyjskimi
Autor/redaktor:
Iryda Grek-Pabisowa, Irena Maryniakowa
Opublikowany w:
Obraz językowy słowiańskiego Pomorza i Łużyc : pogranicza i kontakty językowe .- Warszawa, 1997
[Wyświetl]
Strony:
375-381
Inne:
Streszcz.: rus
Języki:
pol
Abstrakt:
W artykule przedstawiono związki polskich gwar z językiem litewskim na terytorium pogranicza polsko-litewsko-białoruskiego pogłębione o analizę języka staroobrzędowców. Język staroobrzędowców, wywodzący się z gwar pskowskich, pozostawał przez dłuższy czas w kontaktach z językami bałtyckimi. W Polsce staroobrzędowcy zasiedlili dwa obszary: suwalsko-sejneński, gdzie dochodzi do kontaktu z językiem litewskim i Mazury, który leży poza wpływem tego języka. W obu ośrodkach starooobrzędowców w Polsce zapożyczenia litewskie stanowią około 50 leksemów. Na Mazurach z powodu odizolowania tego obszaru od reszty ziem zachowało się najwięcej archaizmów, w tym lituanizmów wyrazowych, które przeniesione zostały jeszcze z obszaru Pskowszczyzny. Na terenie suwalsko-sejneńskim lituanizmy weszły do użycia poprzez kontakty lokalne z ludnością litewskojęzyczną. Natomiast w polszczyźnie kresowej zauważalny jest spadek ilości lituanizmów w stosunku do okresu międzywojennego. Funkcjonują głównie wyrazy z zakresu gospodarstwa wiejskiego i cech osobowych człowieka. Ich utrzymaniu sprzyja obecność takich zapożyczeń również w języku białoruskim i w mowie prostej. (PK)
