Bilabialny sonor u̯ w serbšćinje a problem jeho fonologiskeho statusa
Autor/redaktor:
Helmut Faßke
Opublikowany w:
Onomastyka i dialektologia : prace dedykowane Pani Profesor Ewie Rzetelskiej-Feleszko .- Warszawa, 1997
[Wyświetl]
Strony:
85-90
Języki:
hsb
Abstrakt:
Awtor charakterizuje sonor u̯ w hornjoserbskej spisownej rěči, přechodnych dialektach a w delnjoserbskich dialektach. Alternacija bilabialneho u̯ je wšelakora: 1) alternuje z l we wěstych formach a deriwatach obligatorisce abo fakultatiwnje (u̯ < prěnjotne dentalne *ḷ), 2) alternuje z ú̯ (we wěstych druhich formach a deriwatach). Sonor je homofon fonemow /w/ a /ł/, to je realizacija /w/ alternowaceho před wokalemi prědnjeho rjadu z palatalnym korelatom /ẃ/, a /ł/ alternowaceho před wokalemi prědnjeho rjadu z palatalnym korelatom /ĺ/. Interpretuje-li so u̯ w serbšćinje jako homofon, hodźi so wujasnić přechod a status druhich fonemow w standardnymaj rěčomaj, delnjoserbskich a přechodnych dialektach. (Bi)
Abstrakt 2:
Autor podaje charakterystykę spółgłoski półotwartej u̯ w górnołużyckim języku literackim, dialektach przejściowych oraz dialektach dolnołużyckich. Alternacja dwuwargowego u̯ może posiadać różny charakter: 1) u̯ : l w określonych formach i derywatach, obligatoryjnie lub fakultatywnie (alternacja w wypadku gdy u̯ < pierwotnego przedniojęzykowego *ḷ), 2) u̯ : ú̯ (w innych określonych formach i derywatach). Analizowany sonorant jest homofonem fonemów /w/ i /ł/, to jest realizacją /w/ alternującego przed samogłoskami przednimi i posiadającego odpowiednik palatalny /ẃ/ oraz /ł/ alternującego przed samogłoskami przednimi i posiadającego odpowiednik palatalny /ĺ/. Przy przyjętej w artykule interpretacji u̯ jako homofonemu w łużycczyźnie, możliwe jest wyjaśnienie przejścia i statusu innych fonemów w literackich językach łużyckich, dialektach dolnołużyckich i przejściowych. (Bi)