Rola czynnika ilościowego w przebiegu zmian fleksyjnych
Autor/redaktor:
Alina Kowalska
Opublikowany w:
Uwarunkowania i przyczyny zmian językowych : zbiór studiów .- Warszawa, 1994
[Wyświetl]
Strony:
49-53
Języki:
pol
Abstrakt:
Tematem artykułu jest wskazanie związku pomiędzy czynnikiem ilościowym a ewolucją niektórych form fleksyjnych na przykładzie języka polskiego. Zagadnienie to stanowi kwestię dyskusyjną. W badaniach nad językiem w polskim środowisku naukowym dużą rolę temu czynnikowi przypisuje W. Mańczak. Przy występowaniu dwu kategorii fleksyjnych zazwyczaj ta o wyższej frekwencji narzuca własne wykładniki formalne kategorii o mniejszej częstotliwości. Jednym z przykładów mogą być liczne rzeczowniki rodzaju męskiego o przyrostku tematycznym -o-, -jo-, które mniej licznym rzeczownikom męskim o przyrostku tematycznym -i narzuciły w dopełniaczu liczby pojedynczej końcówkę -a. Interesujące zjawisko stanowi upowszechnianie się końcówek o małej frekwencji już na początku procesów wyrównawczych, jak np. końcówek -owi, -owie, -ów w odmianie rzeczowników rodzaju męskiego. Przedstawione w pracy rozważania poparte materiałem językowym pozwalają stwierdzić, że frekwencja może być czynnikiem, który warunkuje zmiany językowe, jednak nie należy przypisywać jej zbyt szerokiego zakresu, zmiany takie bowiem są zazwyczaj warunkowane różnorodnymi czynnikami. (PK)
