Czy radziecki w znaczeniu 'sowiecki' jest semantycznym ukrainizmem?
Autor/redaktor:
Leszek Moszyński
Opublikowany w:
Procesy rozwojowe w językach słowiańskich .- Warszawa, 1992
[Wyświetl]
Strony:
113-124
Języki:
pol
Abstrakt:
Autor artykułu prezentuje wyniki swoich rozważań na temat pochodzenia przymiotników radziecki oraz sowiecki. Wskazując na historię ich zapożyczeń, dowodzi zaniku stosowania leksemu sowiecki jako neutralnego stylistycznie wraz z końcem II wojny światowej i zastąpienia go w tej roli przez początkowo nacechowany pozytywnie przymiotnik radziecki. Przytacza materiał prasowy i słownikowy ilustrujący funkcjonowanie ich obu w języku lat 1944-1945. Istniejący już w języku staropolskim, choć w innym znaczeniu, przymiotnik radziecki otrzymał nowe znaczenie, nawiązujące do ukraińskiego радянський, na co mogą wskazywać pojedyncze przypadki doraźnego przekładu propagandowych haseł ukraińskich z lat wcześniejszych. Autor wysuwa tezę, że inicjatorką tej substytucji mogła być W. Wasilewska. Z kolei leksem sowiecki jest obecnie silnie nacechowany pejoratywnie - autor podejmuje próbę określenia jego miejsca w polskiej normie językowej. (MF)