W pracy przedstawiona została, w ujęciu diachronicznym, sytuacja polszczyzny północnokresowej na byłych kresach północnowschodnich. Do opisu wykorzystano dwie uzupełniające się koncepcje: dyglosji i żywotności etnolingwistycznej, które są często stosowane przy opisie sytuacji mniejszości narodowych. Analiza trzech czynników, mających wpływ na zachowanie języka, takich jak: liczba użytkowników, prestiż i instytucjonalne wsparcie, pozwala stwierdzić, że w przeciągu 50 lat polszczyzna północnokresowa straciła rangę języka prestiżowego i zmniejszył się jej zasięg komunikatywny. Brak spójnej polityki językowej na omawianym obszarze pogłębia ten stan. (PK)