В статье на примере этимологизации латышского kucēns и славянского ščen- делаются лингвистические выводы, касающиеся специфики этимологического анализа в целом. Исходя из представленных данных, можно установить, что: а) в истории ščen- на примере славянских языков выявляется общее семантическое преобразование, имеющее параллель в латышском языке - старое значение 'детеныш дикого зверя'; в современном русском языке щенок - это 'детеныш собаки, лисы и волчицы'; в современном латышском языке значение kucēns также 'детеныш собаки, волчицы и лисицы', в чешском языке štěně - только 'детеныш собаки'; б) неясность этимологии славянского ščen- и вывод о взаимной неопровергаемости двух этимологий этого слова - пр.–сл. ščenę < *s-čen- < и.-е.*s-ken 'снова появляться (произрастать, всходить)' и с латышского skanš 'громкий, звонкий', skambēt 'звучать' < *skanbēt, лит. skambėti 'звучать' < и.-е.*kan- (*ken- : *kon-) 'петь, звучать' - снимается при историко-семантическом анализе данного слова, что обусловливает необходимость взаимосвязи этимологического и историко-семантического анализа. (PK)
Abstrakt 2:
W artykule, na przykładzie etymologii łotewskiego kucēns i słowiańskiego ščen-, zostały zaprezentowane rozważania dotyczące ogólnej specyfiki analizy etymologicznej. Na podstawie zawartych w pracy danych można stwierdzić, że: a) historia rozwoju ščen- w językach słowiańskich wykazuje paralele z językiem łotewskim - stare znaczenie 'szczenię dzikiego zwierzęcia'; we współczesnym języku rosyjskim щенок oznacza 'szczenię psa, wilka i lisa'; we współczesnym języku łotewskim wyraz kucēns ma takie same znaczenia, natomiast w języku czeskim štěně to tylko 'szczenię psa'; b) niejasność etymologii słowiańskiego ščen- i rozważania o wzajemnej niepodważalności dwóch etymologii wyrazu - ps. ščenę < *s-čen- < ie.*s-ken 'ponownie się pojawiać (wzrastać, wschodzić)' i łotewskie skanš 'głośny, dźwięczny', skambēt 'brzmieć, dźwięczeć' < *skanbēt, lit. skambėti 'brzmieć, dźwięczeć' < ie.*kan- (*ken- : *kon-) 'spiewać, dźwięczeć' - wyjaśnione mogą być dzięki analizie historyczno-semantycznej danego wyrazu, co świadczy o konieczności łączenia w pracach analizy etymologicznej i historyczno-semantycznej. (PK)
