Serwis iSybislaw korzysta z plików cookie. Pozostając na tej stronie, wyrażasz zgodę na korzystanie z plików cookie. Akceptuję

iSybislaw

Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk

Użytkownik: Hasło:
Polski English Русский

Artykuł

[Do koszyka]

Tytuł: Ze studiów nad słownictwem Statutu Wielkiego Księstwa Litewskiego
Autor/redaktor: Maria Teresa Lizisowa
Opublikowany w: Acta Baltico-Slavica [Wyświetl]
Numer czasopisma: 1992 21
Strony: 19-59
Inne: Tabl.
Języki: pol
Abstrakt: Rozprawa poświęcona analizie semantycznej terminu prawno-sądowego strona. W omówieniu uwzględnione zostały: a) motywacja etymologiczna gramatycznego znaczenia leksemu strona; b) znaczenia analogicznych leksemów w językach bałtyckich, słowiańskich oraz cerkiewnosłowiańskim; c) relacje homonimii i hiponimii w obrębie badanego wyrazu. Analizie poddano termin prawno-sądowy będący jednym ze znaczeń leksemu strona. Określone zostały znaczenia leksemów homonimicznych, ich wartość semantyczna, znaczenia kontekstowe oraz związki morfosemantyczne nazw czynności i aktów procesowych z nazwami procesujących się osób. Badanie wykazało: a) wyodrębnianie zachodniosłowiańskiego znaczenia 'ktoś zajmujący miejsce przed sądem jako czyjś przeciwnik' przez semy przeciwności i sądowości; b) brak znaczenia jednostkowego leksemu strona w analizowanym znaczeniu terminologicznym, ponieważ jest on odpowiednikiem singularnym liczby podwójnej stronie i jego hiponimem w przestrzeni pola znaczeniowego; c) brak samodzielnego znaczenia rzeczownika strona w terminach dwuwyrazowych oraz funkcjonowanie w tych wypadkach formy liczby pojedynczej strona jako odpowiednika gramatycznego liczby mnogiej strony; d) nieostre znaczenie słownictwa prawnego w "Statutach Wielkiego Księstwa Litewskiego" oraz zjawisko współwystępowania motywacji semantycznych i asocjacji morfologicznych w obrębie morfemów semantycznych i gramatycznych, porządkujących terminy w strukturze pola znaczeniowego; e) łączliwość morfosemantyczną nazw stron procesowych z nazwami aktów i czynności procesowych o różnym pochodzeniu; f) zależność nazw procesujących się osób od znaczenia morfemów leksykalnych i słowotwórczych derywatów rzeczownikowych i przymiotnikowych pochodzących od nazw aktów oraz czynności procesowych, w wyniku której znaczenie tekstowe określane jest na podstawie kontekstu; g) występowanie nazw strukturalnie zbliżonych do terminów funkcjonujących podobnie, ale posiadających inną dystrybucję semantyczną niż omawiane terminy. (Bi)
Hasła autorskie:
au. Lizisowa, Maria Teresa [Wyświetl]
Słowa kluczowe: 16 w., hiponimia, historia języka, homonimia, język polski, język prawny, sem, semantyka 1 (znaczenie znaków językowych), słownictwo, Statut Wielkiego Księstwa Litewskiego, strona, terminologia prawna
Tagi:
Klasyfikacja:
8.2.6.1. Język polski. Historia słownictwa [Wyświetl]
8.2.5. Język polski. Semantyka. Pragmatyka [Wyświetl]
1.4.1. Dział ogólnosłowiański. Leksykologia. Studia konfrontatywne [Wyświetl]