Profilowanie stereotypu Rosjanina w polskim kręgu językowo-kulturowym
Author/editor:
Irina Lappo
Published in:
Etnolingwistyka : problemy języka i kultury
[Show]
Journal issue:
2002 [T.] 14
Pages:
153-174
Note:
Streszcz.: eng
Languages:
pol
Abstract:
Stereotyp Rosjanina w Polsce wbrew obiegowemu przekonaniu nie jest wyłącznie negatywny. Analiza danych językowych pozwala zrekonstruować różne profile obrazu Rosjanina, obecne w polskim dyskursie publicznym i w myśleniu potocznym. Profile te są kreowane na podstawie bazowych cech utrwalonych w polskiej tradycji odpowiednio do przyjętych perspektyw i punktów widzenia. Najczęstszy profil Rosjanina jest budowany na wyobrażeniu człowieka z "rosyjską duszą", któremu przypisuje się brak umiaru, nadużywanie alkoholu, szczyptę szaleństwa, otwartość, serdeczność, gościnność, zamiłowanie do zabawy, wytrwałość i upór, a także syndrom "azjatyckości": mentalność niewolniczą, dzikość, cywilizacyjne zacofanie i obłudę. To profil "brata-wroga", Słowianina-Azjaty, spotykany w Polsce najszerzej. Najbardziej negatywny wariant jest tworzony z perspektywy polskiego obywatela i patrioty, który doświadczył represji narodowych, politycznych i ideologicznych. To profil Rosjanina "władcy", reprezentującego wrogie imperium i uczestniczącego w despotycznych i totalitarnych sposobach sprawowania władzy. W kręgach inteligencji polskiej powstał profil "przyjaciela Moskala", który dostrzega w Rosjaninie człowieka bliskiego i bogatego wewnętrznie. Najmniej wyraziście uformowany jest nowo powstający profil Rosjanina-Europejczyka. (SW)
