Nazwisko w kulturze polskiej : powstanie pojęcia i funkcja wartości
Author/editor:
Zofia Kaleta
Published in:
Onomastyka i dialektologia : prace dedykowane Pani Profesor Ewie Rzetelskiej-Feleszko .- Warszawa, 1997
[Show]
Pages:
145-157
Languages:
pol
Abstract:
Artykuł składa się z dwóch części: w pierwszej autorka, na podstawie zapisów historycznych, podaje rozwój znaczenia wyrazu nazwiska, w drugiej prezentuje badania dotyczące pozycji nazwiska w dzisiejszych czasach. Pojęcie nazwiska jako nazwy własnej identyfikującej pojedynczego nosiciela w XV w. było oddawane przez termin imię i było dziedziczone przez dzieci oraz przechodziło na żonę. Poświadczone są zwyczaje używania wspólnego nazwiska przez całą rodzinę. Wyraz nazwisko po raz pierwszy pojawił się w XVI w. w znaczeniu 'nazwa rzeczy, istoty, niebędąca nazwą własną', a dopiero w drugiej połowie XIX w. w "Słowniku wileńskim" jako 'przezwisko, imię, nazwa familii'. Według współczesnego kodeksu cywilnego nazwisko jest dobrem człowieka, które podlega ochronie prawa cywilnego, stanowi bowiem jego indywidualną wartość. Pozycja taka wiąże się z honorem, godnością, czcią i poważaniem. Analiza znaczeń nazwiska i imienia w ujęciu diachronicznym pozwala stwierdzić, że nie jest to stanowisko nowe, lecz zakorzenione w polskiej tradycji historyczno-obyczajowej. (PK)
