Czy istnieją przypadki głębokie w semantycznym systemie języka? : wokół "The Case for Case" Fillmore'a
Author/editor:
Stanisław Karolak
Published in:
Studia gramatyczne bułgarsko-polskie .- T. 5-6 : Konfrontacja językowa, słowotwórstwo, wybrane kategorie semantyczne .- Warszawa, 1993
[Show]
Pages:
81-120
Languages:
pol
Abstract:
W artykule zostały przedstawione rozważania dotyczące przypadków głębokich rozumianych jako głębokie związki semantyczno-syntaktyczne wiążące składniki zdań z innymi składnikami nazywanymi "predykatami". W koncepcji Ch. Fillmore'a przypadek traktowany jest jako kategoria uniwersalna. Wychodząc z założenia, że definicja semantyczna przypadka wymaga szczegółowego odróżnienia pojęcia: relacji – konstytuowanego członu zespołu relacyjnego – i terminałów, które te relacje wiążą, zostały rozpatrzone następujące problemy: 1) czy związki (relacje) różnią się od innych relacji, nie kazualnych, pod względem inherentnych treści pojęciowych?; 2) czy istnieją "pojęcia rzeczownikowe" odrębne od innych pojęć?; 3) Jaka jest istota terminałów, które wiąże relacja? Dzięki rozważaniom teoretycznym i analizie materiału angielskiego, francuskiego i bułgarskiego, można stwierdzić, że wprowadzenie rozróżnienia na przypadki głębokie i powierzchniowe zainicjowało radykalne zmiany w sposobie traktowania tej kategorii; pokazało, że często różnicom formalnym nie odpowiadają różnice ról głębokich i że różnice formalne są konsekwencją różnych sposobów strukturalizacji tego samego pojęcia uwikłanego w propozycje o różnym stopniu złożoności. Zastrzeżenia budzą natomiast fałszywe przesłanki, na których została oparta gramatyka przypadków i nieprecyzyjne pojęcia zastosowane do jej opisu. (PK)
