Problemy konfrontatywnego opisu tzw. czasowników denominalnych w języku bułgarskim i polskim
Author/editor:
Bożena Bojar, Małgorzata Korytkowska
Published in:
Studia gramatyczne bułgarsko-polskie .- T. 5-6 : Konfrontacja językowa, słowotwórstwo, wybrane kategorie semantyczne .- Warszawa, 1993
[Show]
Pages:
29-49
Languages:
pol
Abstract:
Tematem artykułu są czasowniki o określonej strukturze syntaktycznej z rzeczownikową transformacją czasownikowego morfemu leksykalnego. W interpretacji materiału językowego wykorzystano założenia przyjęte dla opisu składniowego, gdzie cechy predykatora są interpretowane na poziomie semantycznym poprzez cechy struktury argumentowej. Materiał ograniczono do czasowników bezprefiksalnych i podzielono na dwa podzbiory: czasowniki z wbudowanym predykatem – w których wyróżniono podklasę czasowników kauzatywnych, np. bułg. pobàlgarjava, pogàrčavam, pol. poturczyć, zniemczyć, i niekauzatywnych, np. bułg. učitelstvuvam, pol. królować – oraz czasowniki z wbudowanym argumentem: miejsca, np. bułg. zagnezdjavam, pol. garażować; narzędzia, np. bułg. filtriram, pol. filtrować; z argumentem materii pomocniczej, np. bułg. asfaltiram, pol. asfaltować; z argumentem o wartości Objectivu, np. bułg. burenjasvam, pol. zachwaszczać się. Zestawienie i analiza poszczególnych par czasowników w obrębie podzbiorów pozwala stwierdzić, że oba systemy – ze względu na zasób najbardziej licznych typów semantycznych czasowników denominalnych – są sobie bliskie. Zarówno w polszczyźnie, jak i w języku bułgarskim podobne są efekty wbudowywania treści predykatywnych i argumentowych, a także konsekwencje semantyczne, które związane są z syntetyzowaniem się pewnych treści w procesie słowotwórczym. Różnice polegają na innej produktywności pewnych klas semantyczno-strukturalnych, co może powodować konieczność wyrażania w jednym systemie tych samych treści w sposób analityczny. (PK)
