Etnolingwistyka : problemy języka i kultury
[Show]
Journal issue:
1994 [T.] 6
Pages:
13-27
Languages:
pol
Abstract:
Relacje semantyczne zachodzą między znakiem a przedmiotem. Z zależności od rodzaju teorii referencji (odniesienia przedmiotowego) jednym argumentem tej relacji mogą być znaki, symbole czy też język, drugim zaś rzeczy (zbiory rzeczy), stan rzeczy i inne elementy rzeczywistości pozajęzykowej, a także pojęcia, mentalne reprezentacje, systemy konceptualne, modele, reprezentacje świata. W zależności od rozstrzygnięcia kwestii odniesienia znaków, symboli i ogólniej – języka, od określenia, czy odnoszą się one do istniejących obiektywnie elementów rzeczywistości, czy też do mentalnych reprezentacji rzeczywistości, do obiektów poznawczych, modelowanych przez podmiot poznający świat – mamy do czynienia z jedną z dwu opozycyjnych grup teorii semantycznych. Pierwszą stanowią teorie semantyczne, zgodnie z którymi odniesieniem wyrażeń językowych są elementy samej rzeczywistości; można je nazwać "obiektywistycznymi", "realistycznymi". Drugą grupę stanowią teorie, według których odniesieniem przedmiotowym są różne postacie reprezentacji świata; można je nazwać "kognitywistycznymi", "doświadczeniowymi". Autor dokonuje szczegółowej analizy pierwszej grupy, a mianowicie teorii obiektywistycznych, realistycznych. Przedstawia filozoficzne założenia semantyk obiektywistycznych oraz omawia dokładniej niektóre problemy i próby ich rozwiązania (np. problem analityczności w semantyce obiektywistycznej), jak też możliwości teoretyczne semantyki tworzonej w obrębie przyczynowej teorii odniesienia. (SW)
