Etnolingwistyka : problemy języka i kultury
[Wyświetl]
Numer czasopisma:
1992 [T.] 5
Strony:
27-30
Języki:
pol
Abstrakt:
Celem artykułu jest ukazanie funkcjonowania pojęcia tekstu ustnego w opozycji do pojęcia tekstu pisanego. Autorka pojęcie tekstu ustnego przedstawia jako konfigurację następujących cech: (1) ustność w wąskim znaczeniu – jako forma dźwiękowa; (2) jednoczesność wymawiania i odbioru; (3) jednokrotność (niepowtarzalność); (4) określoność i obecność adresata; (5) specyficznie ustna struktura tekstu. Tekst pisany ma cechy opozycyjne, przeciwstawne. Wszystkie wymienione cechy jednocześnie ma tylko tekst ustny idealny, któremu najbliższy jest tekst języka potocznego, podczas gdy w realnej różnorodności tekstów werbalnych konkretnym rodzajom (gatunkom) tekstów właściwe są tylko niektóre, nie wszystkie z wyliczonych cech. Według autorki definiując pojęcie "tekst ustny" należy wychodzić nie z opozycji binarnej: tekst ustny – tekst pisemny, zakładając jednoznaczną kwalifikację każdego konkretnego tekstu jako mówionego lub jak opisanego, lecz z określonej skali ustności rozciągającej się między biegunami "ustny" (tekst ustny) i "pisany" (tekst literacki). Miejsce każdego konkretnego tekstu w tej skali i, co za tym idzie, stopień ustności określa wzajemny stosunek wyżej wymienionych właściwości, i w zasadzie stopień ten może być zmierzony. (SW)
