Składniowe funkcje abstractów w tekstach zawartych w "Słowniku gwar kaszubskich" B. Sychty
Autor/redaktor:
Małgorzata Korytkowska, Elżbieta Wrocławska
Opublikowany w:
Obraz językowy słowiańskiego Pomorza i Łużyc : pogranicza i kontakty językowe .- Warszawa, 1997
[Wyświetl]
Strony:
279-290
Inne:
Streszcz.: ger
Języki:
pol
Abstrakt:
Celem artykułu jest przedstawienie w planie synchronicznym abstractów, które pełnią funkcje predykatywne w zdaniu, ich analizę składniową i zdolności systemu do nominalizacji. Materiał został wyekscerpowany ze "Słownika gwar kaszubskich" B. Sychty, który zawiera bogaty materiał gwarowy. Analiza semantyczna omawianej kategorii pozwala wyróżnić dwie podstawowe funkcje abstractów. 1) Abstracta jako jeden z elementów złożonego określenia predykatywnego, obok czasowników. W materiale zanotowano znaczną liczbę określeń predykatywnych z czasownikami mecbëc, konstrukcje mające nadwyżkę inchoatywną, np. dostac bicė, dostac zatrëcė, a także predykatory wyrażające większą intensywność stanu, np. bëc dalek z ořbǫ 'mieć zaawansowaną orkę'. W obrębie szerokiej grupy określeń predykatywnych nacechowanych modalnie można wyróżnić zdania zawierające czasownik bëc oraz mec. 2) Abstracta występują we frazie nominalnej, która stanowi efekt nominalizacji zdania. W tej grupie wyróżniono: możliwość zdań podmiotowych i zdań usytuowanych poza podmiotem, występowanie abstractów w pozycjach otwieranych przez predykaty złożone, w zdaniach ekstensjonalnych, przyczynowych i czasowych oraz układach parataktycznych. Wnioski dotyczą występowania abstractów w słowniku w różnorodnych pozycjach syntaktycznych, w kórych pełnią te same funkcje, jakie zanotowano w języku literackim. (PK)
