Studia kognitywne .- T. 2 : Semantyka kategorii aspektu i czasu = Études cognitives .- Vol. 2 : Sémantique des catégories d'aspect et de temps .- Warszawa, 1997
[Wyświetl]
Strony:
95-125
Inne:
Wykr.
Języki:
fre
Abstrakt:
L'article présente une description de l'emploi temporel des formes verbales dans une langue naturelle. On propose de représenter schématiquement la temporalité reposant sur la théorie de H. Reichenbach, qui considère les temps verbaux non pas comme des formes de représentation de concepts (prédicats) relationnels binaires, mais comme des formes de représentation de concepts ternaires – le modèle de H. Reichenbach prévoit l'existence de trois termes (points) dans la structure constituée par des concepts temporels: mettraient en rapport le temps de la situation désignée, d'une situation utilisée par le locuteur comme situation référentielle, de la situation d'énonciation. On analyse les exemples de phrases anglaises, françaises et bulgares, rarement polonaises et italiennes, dans les temps differénts. On formule des conclusions d'analyse suivantes: 1) dans le modèle de H. Reichenbach les temps du passé se distinguent du présent par la caractère binaire de leur structure conceptuelle (les temps du passé impliquent deux propositions dont la seconde détermine le temps de la première, au présent la proposition énoncée apparaît seule), 2) au passé la non-identité des situations désignées se voit par les formes verbales des propositions référentielles qui ont pour fondement des présuppositions différentes, au futur les propositions sont incopatibiles avec l'assertion. (Bi)
Abstrakt 2:
Artykuł zawiera opis użycia temporalnego form werbalnych w języku naturalnym. Zaproponowano model reprezentacji temporalności oparty na teorii H. Reichenbacha, która rozpatruje czasy nie jako formy reprezentujące pojęcia (predykaty) relacyjne binarne, lecz jako formy reprezentujące pojęcia trójskładnikowe - model H. Reichenbacha przewiduje istnienie trzech termów (punktów) w strukturze konstytuowanej przez koncepty temporalne: punkt zdarzenia, punkt odniesienia (referencji), punkt mowy. Analizie poddano przykłady zdań, wyrażonych w różnych czasach, w języku angielskim, francuskim i bułgarskim, rzadziej w języku polskim i włoskim. Badanie wykazało, że: 1) w modelu H. Reichenbacha czasy przeszłe odróżnia od czasu teraźniejszego ich dwuczłonowa struktura pojęciowa (czasy przeszłe implikują dwie propozycje referencjalne, z których druga determinuje czas pierwszego, w czasie teraźniejszym wypowiadana jest jedna propozycja), 2) w czasie przeszłym nieokreśloność wskazanych sytuacji przejawia się w formach czasownikowych propozycji referencjalnych, których podstawą są odmienne założenia, w czasie przyszłym zdania nie są pod asercją. (Bi)
