Procesy rozwojowe w językach słowiańskich .- Warszawa, 1992
[Wyświetl]
Strony:
145-150
Języki:
pol
Abstrakt:
W artykule podjęto próbę wydzielenia w zbiorze nazw hydronimicznych warstwy nazw polskich. Analiza materiału pozwala stwierdzić, że ze względu na udział warstwy ogólnosłowiańskiej wśród polskich podstaw nazw wodnych dominuje leksyka oznaczająca: cechy nurtu wodnego, koryta rzeki i basenu jeziora, topografii terenu, roślin i zwierząt. Znaczną liczbę w analizowanym materiale stanowią nazwy rzeczne tworzone od nazw osad położonych nad rzekami, jak np. Chylonka od Chylonia, Bytowa od Bytów. Jest to dominujący obecnie w polskiej hydronimii model, który ma dwa warianty strukturalne: 1) nazwę dwuczłonową, która składa się z przymiotnika od nazwy miejscowej, zazwyczaj z sufiksem -sk-, i rzeczownika (terminu topograficznego), np. Gnieźnieńska Struga, oraz częstszy 2) nazwę jednoczłonową utworzoną od nazwy miejscowej przez formant -ka (lub jego pochodne), np. Radomka. Oba modele istniały już w średniowieczu, jednak model pierwszy upowszechnił się dopiero w XIX i XX w. Liczba nazw z formantem -ka gwałtowanie wzrosła od XV w. na Mazowszu, od XVI w. w dorzeczach Warty i Sanu, na Pomorzu w XX w. (PK)