Procesy rozwojowe w językach słowiańskich .- Warszawa, 1992
[Wyświetl]
Strony:
61-68
Języki:
pol
Abstrakt:
W artykule poddano analizie język literacki J. Husa i M. Reja. W kazaniach obu autorów znajdują się zwroty ze sztuki oratorskiej, np. zdrobnienia u Husa: lidičkové, bratří najmilejší, u Reja: namilejszy braciszku, mój miły synaczku. W tekstach Husa występuje większa poufałość z czytelnikiem, stosowane były standardowe imiona własne, np. vidi Petr krásnau ženu, má hnuti tělesné, ale nerád ho ma. Rej nie używał imion z potocznego życia, lecz traktował je jako symbole, np. A cóż tedy ty chcesz uczynić, nędzny Tomaszku a niedowiarku. Obaj autorzy często używali wyzwisk, ironicznych i lekceważących deminutiwów. Hus często dla przezwisk tworzył neologizmy, np. obžernik, hnojikyk, natomiast Rej stosował wyrazy znane w ówczesnej polszczyźnie, lecz używane rzadko, np. wymyślacz, omylacz. Nieobca była tym autorom technika diatryby imitująca dialog z czytelnikiem, która ma korzenie greckie. Analiza językowa dwóch postylli pozwala wykazać, że – pomimo różnic systemowych w poszczególnych językach – w obrębie jednej kultury religijnej utrzymywał się zasób pragmatycznych środków językowych zakorzenionych we wspólnej tradycji. (PK)
