| Abstrakt: |
Przedmiotem zainteresowania są słowniki rękopiśmienne i drukowane, o układzie alfabetycznym lub rzeczowym, dwu- lub wielojęzyczne z udziałem języka polskiego, powstałe najczęściej w XVI w. Wyróżnione zostały obszerne wokabularze A. Calagiusa, P. Artomiusza, M. Volckmara, A. Calepina oraz J. Mączyńskiego, opracowane w drugiej połowie XVI w. Analizie poddano zakres użyteczności polskiego materiału leksykalnego ujętego w wybranych dziełach, wskazując ich zalety, w tym: unikalny materiał językowy, łaciński wykład semantyczny (uściślenie znaczenia nieznanych lub błędnych wyrazów polskich), wykład gramatyczny i cytaty umożliwiające interpretację polskich objaśnień, regionalizmy przydatne dla dialektologii historycznej, neologizmy utworzone przez słownikarzy, archaizmy, terminy specjalne i naukowe, wykorzystanie wcześniejszych wokabularzy (konserwacja najstarszej warstwy słownictwa polskiego), materiał frazeologiczny, oraz wady: wieloznaczność łacińskich haseł słownikowych, wykorzystanie wcześniejszych wokabularzy bez powoływania się na nie oraz błędne przepisywanie fragmentów innych dzieł, zapożyczenia, które mogą być interpretowane jako regionalizmy, warianty hasła pochodzące z różnych regionów i niekoniecznie znane autorowi (możliwość błędnej interpretacji pochodzenia autora i cech jego języka), nieuporządkowana i niekonsekwentna pisownia. Autorka stwierdza, że w ocenie zbadanych dzieł przeważają argumenty pozytywne świadczące o użyteczności tych wokabularzy dla współczesnego językoznawstwa. (Bi)
|
