Treść i znaczenie compositów "ukrytych" w nazwiskach współczesnych Polaków
Author/editor:
Kwiryna Handke
Published in:
Leksyka słowiańska na warsztacie językoznawcy .- Warszawa, 1997
[Show]
Pages:
91-104
Languages:
pol
Abstract:
Celem artykułu jest wskazanie, w jakim stopniu w nazwiskach o strukturze złożonej zachowała się żywotność znaczeniowa zawartych w nich składników apelatywnych. Materiałem źródłowym jest zbiór 1064 nazwisk, których struktura opiera się na pierwotnie samodzielnych i znaczących jednostkach wyrazowych, wyekscerpowanych ze "Spisów telefonów" wszystkich polskich miast wojewódzkich w latach 1971-1974. W artykule analizie poddano tylko nazwiska pochodzące od innych dwuczłonowych nazw osobowych, w szczególności od przezwisk i przydomków oraz nazwiska pochodzące od dwuczłonowych podstaw apelatywnych. Współczesne nazwiska dwuczłonowe zostały porównane z materiałem staropolskim, w którym począwszy od XIV i XV w. występują licznie dwuczłonowe przezwiska. Na podstawie analizy można stwierdzić, że najliczniej utrwaliły się w nazwiskach złożonych różne dwuwyrazowe apelatywne określenia czynności jako pierwotne przezwiska i że dzisiejsze nazwiska kontynuują dawne imiona złożone i przezwiska; pomimo że pełnią funkcję identyfikującą, nie zatraciły całkowicie pierwotnej wartości semantycznej dwuczłonowych podstaw apelatywnych. (PK)
