Celem artykułu jest uzupełnienie wyników tradycyjnych dialektologicznych badań terenowych, które rejestrowały najstarszą warstwę leksykalną i system gramatyczny, współczesnymi badaniami socjolingwistycznymi informującymi o wykorzystaniu gwary w komunikacji językowej oraz o możliwych typach komunikacji językowej w badanych miejscowościach. Ankiety przeprowadzone zostały w szkołach Śląska Cieszyńskiego i, w zestawieniu z danymi atlasów dialektologicznych, obrazują dokonujące się współcześnie zmiany w zasięgach leksykalnych oraz ukazują zróżnicowanie sytuacji językowej regionu (współistnienie kodów funkcjonalnych: gwary i języka literackiego). Zmiany w zasięgach leksykalnych omówione zostały na przykładzie kilku pojęć oddawanych na obszarze Śląska Cieszyńskiego przez różne leksemy. Według autora omawiane zmiany związane są z przemieszaniem leksemów zróżnicowanych terytorialnie, wpływem języka literackiego oraz wpływem slangu i przemieszaniem z formami slangowymi. (Bi)