Etnolingwistyka : problemy języka i kultury
[Show]
Journal issue:
2002 [T.] 14
Pages:
9-26
Note:
Streszcz.: eng
Languages:
pol
Abstract:
Występujące w polskim dyskursie publicznym geograficzne nazwy własne i ich derywaty służą nie tylko lokalizowaniu miejsc i obiektów, ale i etykietowaniu stereotypowych wyobrażeń. Sieć tych wyobrażeń tworzy swoistą "mapę mentalną" nadbudowaną nad mapami geograficznymi i politycznymi i stosunkowo od nich niezależną. Mapa mentalna ma charakter wybiórczy i narodowo nacechowany, a do dwóch podstawowych wymiarów – długości i szerokości – dodaje trzeci: pion, który służy wartościowaniu obiektów. Obiekty na mapach mentalnych łączą się w grupy na zasadzie podobieństwa lub przeciwieństwa ich cech i wartości. Mapy mentalne są zmienne w czasie, historycznie zmienna jest także umiejętność ich odczytywania. W dyskursie społecznym funkcjonuje równocześnie wiele krzyżujących się ze sobą map mentalnych (narodowe, grupowe, środowiskowe, światopoglądowe, pokoleniowe itp.). Autor postuluje wykorzystanie definicji kognitywnej do opisu stereotypów tworzących polską mapę mentalną. (SW)
