Словообразовательные новации (преморфемные дериваты) в славянских языках с точки зрения когнитивной лингвистики
Author/editor:
Karl Gutschmidt
Published in:
Procesy innowacyjne w językach słowiańskich .- Warszawa, 2003
[Show]
Pages:
63-76
Languages:
rus
Abstract:
В статье рассматривается вопрос именных дериватов, в состав которых попадают добазисные морфемы ("преморфемы"), лишенныe лексической самостоятельности. Их число в последнее время увеличивается. Автор подчеркивает, что хотя тенденции к интернационализации выступают во всех славянских языках, в каждом из них oни реализуются по-своему. Отмечается также, что отсутствует единая классификация добазисных морфем и в зависимости от языка или словаря они могут рассматриваться как префикс или первая часть сложных слов. Автор считает, что теория функциональных операций позволяет объяснить функциональную эквивалентность производных слов. С этой целью выделяются три группы: первая центральная - конструкции со значением 'схожий, но не тождественный', вторая центральная - слова, выражающие степень проявления признака или сущности предмета, и третья - периферийная, которую автор называет реляционной. В нее попадают слова, обозначающее совместность. (MF)
Abstract 2:
Artykuł poświęcony jest zagadnieniu rzeczownikowych derywatów, zawierających elementy ("premorfemy") pozbawione leksykalnej samodzielności. Ich liczba w ostatnim czasie wzrasta. Autor podkreśla, że chociaż tendencje internacjonalizacyjne występują we wszystkich językach słowiańskich, to w każdym z nich są realizowane w odmienny sposób. Zauważa również, że nie istnieje jeden sposób klasyfikacji tego rodzaju elementów, które w zależności od języka, czy nawet słownika, mogą być traktowane jako prefiks lub pierwszy człon wyrazu złożonego. Autor uważa, że teoria operacji funkcjonalnych pozwoliłaby na wyjaśnienie funkcjonalnej ekwiwalencji derywatów. Dla tego celu wyróżnia trzy grupy: pierwszą centralną, do której zalicza konstrukcje o znaczeniu 'podobny, lecz nie tożsamy', drugą centralną - do niej należą słowa wyrażające stopień, w jakim przejawia się jakaś cecha lub właściwość przedmiotu oraz trzecią, peryferyjną, określaną przez niego jako relacyjna. Do niej należą słowa wyrażające wspólność jakichś działań. (MF)
